(Cengiz Han)
Dünya Tarihi ve Moğollar
13. yüzyılda, Moğolistan’ın bozkırlarında dünya haritasını sonsuza dek değiştirecek, kıtalararası ticareti sağlayacak, yeni uluslar ortaya çıkaracak, iki bölgede liderliğin rotasını değiştirecek ve tarihin gidişatına pek çok kez dolaylı olarak yön verecek bir imparatorluk doğdu. Hakim olduğu alan bakımından Moğol İmparatorluğu, Japon Denizi’nden Karpat Dağları’na kadar uzanan bölgede tarihteki en büyük imparatorluk olmuştur. Moğol İmparatorluğu’nun 13. ve 14. yüzyıllar boyunca Avrasya üzerindeki etkisi çok büyük olmasına rağmen, Dünya’nın geri kalanı üzerindeki etkisi (ki bu etki özellikle sonraki dönemlerde kendini hissettirmiştir) de görmezden gelinmemelidir.
Tarihçesi
Moğol İmparatorluğu’nun oluşması, Moğolistan bozkırlarında yaşayan Moğol ve Türk kabilelerinin birleşmesi ile başlayan, yavaş ve meşakkatli bir süreçtir. Timuçin(1165-1227) Merkez Moğolistan’ın baskın kabilesi Keraitlerin Kağanı Toghril'in (d. 1203/1204) hizmetine girmeden önce yavaş yavaş bu bozkırlarda tanınmaya başlayan, karizmatik bir lider olarak ortaya çıktı.. Toghril’in hizmetinde iken Timuçin’in yetenekleri, Timuçin’e Moğol kabileleri arasında büyük bir lider olmak olanak sağladı. Sonunda, Timuçin’in gücündeki artış ve Toghril’in tarafındaki destekçilerin kıskançlığıyla Toghril’i kışkırtması Timuçin ve Toghril’in yollarının ayrılmasına ve sonunda aralarında savaş çıkmasına sebep oldu. Onların savaşması 1203 yılında Timuçin’i bir komutan olarak ortaya çıkardı.
Timuçin, Moğol kabilelerini Moğol Devleti olarak(Khamag Mongol Ulus olarak da bilinir) 1206 yılında birleştirdi. Bu şekilde, Timuçin eski kabileleri dağıtarak, onları “ondalık sistem” üzerine kurulu yeni bir ordu(10, 100, 1000’er birlik) olarak gruplayıp sosyal yapıyı yeniden düzenledi. Dahası, Timuçin orduya güçlü bir disiplin hissi aşıladı. Bütün düşmanlarını 1204 yılına kadar mağlup etmiş olsa da, Timuçin'in destekçilerinin onu Moğolistan'da tek otorite olarak tanıması ve güçlü, korkutucu, hakim anlamlarına gelen Cengiz Han ünvanını vermesi 1206 yılında olmuştur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder